Kendimce Düşünceler - 10: Şarkılar ve Duygular
Spontane öğrenme: Kaygılanmadan gündemi takip etmek mümkün mü? 📰 Instagram ne kadar bilgilendirici olabilir? 📷 Oku: Transaksiyonel Analiz ile Liderlik Öyküleri 📚 İzle: Jerry and Marge Go Large 🎬
Başlarken
Yılın sonlarına geldiğimizi Spotify Wrapped paylaşımlarından anlayabilirsiniz. Spotify’ın her yılın bu dönemlerinde kişiye özel hazırladığı bu içerik, bütün yıl dinlediğimiz müzikleri dakika bazında sıralayıp, en çok dakika harcadığımız şarkıları ve sanatçıları en üst sırada göstermek üzerine kurulu bir listeleme. Yani algoritması çok basit. Benim gibi listesi çocuğunun dinlediği şarkılarla bezeli hesaplar dışında, çevrenizde birçok arkadaşınızın liste paylaşımını görmüşsünüzdür. Bu tabii masum bir benim beğendiklerimi beğenin oyunu. Çocuksu ve eğlenceli yanımıza hitap ediyor. Kimsenin bilmediği isimler olması ayrı eğlenceli, herkes tarafından sevilen isimler olması ayrı eğlenceli. Peki şarkılar için şunlar da listelenebilseydi nasıl olurdu? Mesela:
İlk duyduğun anda ağlama isteği uyandıran
Yıllar sonra şans eseri tekrar dinlediğin ve eski hislerini hatırladığın
En mutlu olduğun zamanda açıp dans ettiğin
Aklınıza gelen böyle kategoriler olursa yorumlara bırakmaktan çekinmeyin. Tabii ki bunlar listelenemeyecek, çünkü mühendisler genellikle aksini kanıtlamak istese de aslında her şey ölçülemiyor. Başta duygular. En azından şimdilik.
Pazar sabahlarınızın neşesi olma parolasıyla değil belki ama, haftanıza bir öğrenme ve gelişim dokunuşu yapabilme gayesiyle çıktığım bu yolculuğa eşlik ettiğiniz, zaman ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim. Hadi başlayalım.
Yazılardan Kısa Kısa
Her bültende o hafta https://utkucevre.com.tr web sitesinde yayınlanan yazılardan kısa birer tanıtıma yer veriyorum. Yazıların tam hallerine, her bir tanıtımın sonunda yer alan linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Çevremde pek çok insanın artan bir kaygıyla mücadele etmeye çalıştığını görüyorum. Maalesef çağımızda gündemi yakından takip etmek kontrolden çıkmış bir dönme dolaba binmekle eşdeğer. Her haber saati, biraz uzun sürmüş her sosyal medya seansı, yürek çarpıntısı, midenizde hissettiğiniz bir kandırılıyorum hissi ve göğsünüze öküz oturmasıyla gelen bir final içeriyor. Gündemi takip etmemek ise tabii ki sizi herkesten geriye götürüyor. Gelişim psikolojisinin kurucularından Jean Piaget’in bilişsel gelişim teorisinden de faydalanarak, kaygılanmadan gündemi takip etmenize yardım edecek bazı ipuçlarına yer verdiğim Spontane Öğrenme isimli yazıyı okumak için buraya tıklayın.
“Brain Rot (Beyin çürümesi)” Oxford sözlüğü tarafından 2024 yılının kelimesi seçildi ve bireyin düşük kaliteli, karmaşık düşünce gerektirmeyen içeriği aşırı tüketmesi sonucu zihinsel yetilerinin körelmesi anlamına geliyor. İlk defa 1854’te Henry David Thoreau’nun Walden isimli eserinde kullanılmıştı. Geçen hafta pek bilinmeyen İngilizce Youtube kanallarını tanıtarak başladığım seriye bu hafta, yine az bilindiğini düşündüğüm, bilgilendirici ve şaşırtıcı Instagram hesaplarıyla devam ediyorum. Bunların özelliği, influencer, komedyen, yemek, makyaj veya motivasyon hesapları olmamaları. Sosyal medya dozunda kullanıldığında harika bir buluş ve son derece bilgilendirici olabiliyor. 5 Adet İlginç Instagram Hesabı isimli yazıyı okumak için buraya tıklayın.
Not: Philosophy of Existence hesabında bol miktarda izleyebileceğiniz en sevdiğimiz Slovenyalı (tabii ki Luka Dončić ile birlikte) Slavoj Žižek’le kısaca tanışmak için aşağıdaki videoya da göz atabilirsiniz.
Okuduklarım
Her bültende önceki hafta bitirdiğim kitaplardan en çok beğendiğimle ilgili olarak Goodreads’e yazdığım eleştiriyi paylaşıyorum.
Transaksiyonel Analiz ile Liderlik Öyküleri
Bediz Kılıçkını, koçluk camiasında adı bilinen, saygın bir isim. Kitabın başında teşekkür ettiği Prof. Hanna Nita Scherler’den de anlayabileceğimiz üzere Gestalt yaklaşımını benimsiyor ve Eric Berne’nin transaksiyonel analiz kavramını önemsiyor. Bu kitap, Games People Play isimli eserinde anlattığı oyunları, ortalama bir Amerikalının hayatından örneklerle zenginleştiren Berne’ü bir nevi yerelleştiriyor. Liderlik öyküleri olarak geçen kavramlar, Kılıçkını’nın muhtemelen kişisel tecrübe ve danışanlarından aldığı ilhamla yarattığı orijinal hikayeler. Yani iş dünyasından ve tarihten liderlik öyküleri olmadığını belirtmek lazım. Transaksiyonel analizi merak edenler için bence mükemmel bir giriş, çünkü Berne dışında Thomas Harris’in Ben Ok’im Sen Ok’sin kitabını ve Karpman Drama Üçgeni’ni de genişçe anlatıyor. Aşina olmayanlar için kolay bir kitap olmadığını belirterek, ilgililerine mutlaka öneriyorum.
İzlediklerim
Her bültende önceki hafta izlediğim film veya dizilerden en çok beğendiğimle ilgili olarak yazdığım bir eleştiriye yer veriyorum.
Jerry ve Marge Selbee, Michigan’da 1900 kişilik bir kasabada yaşayıp altı çocuk büyütmüş bir emekli çift. Jerry yıllarca fabrikada çalışmış ve vardiya müdürlüğünden emekli olduktan sonra, tam 17 yıl eşiyle beraber market işletmişler. Jerry’nin bir yeteneği var. O bir matematik dehası. Emekli olduktan sonra matematik ve işletme konularında sürüyle diploma alıyor. Bir gün bu matematik zekâsı ile eyalet lotosunda bir olasılık açığı fark ediyor ve 9 yıl içinde eşi ve dahil ettiği yüzlerce kasabalıyla birlikte lotodan, hiçbir kuralı ihlal etmeden, 18 milyon dolar harcayarak, tam 26 milyon dolar kazanıyorlar. Güzel bir senaryo değil mi? Gerçek olması dışında bence de öyle.

Jerry ve Marge rolünde usta oyuncular Bryan Cranston (“Say my name!” demem yeterli sanırım) ve Annette Bening (En belirgin olarak American Beauty’den hatırlayabileceğiniz 5 Oscar adaylığı olan bir az ünlü efsane) kimya olarak uymuş. Yan roller bir Adam Sandler filmi kadar çatlak ve eğlenceli yazılmış. Amerika’nın on binlerce birbirine benzeyen kasabasından birinin el birliğiyle ihya edildiğini görmek motive edici. Jerry’nin dışarıdan anlaşılmayan üstün matematik yeteneği, Japonların shibumi dediği (Trevanian’ın aynı adlı romanından bilirsiniz), Türkçe’ye gösterişsiz mükemmellik olarak çevrilebilecek kavrama denk düşen ve insanın duygularını yükselten bir özellik. Bütün bunları toplayınca da keyifle izlenebilir bir film ortaya çıkıyor. TV+ üzerinden ulaşabilirsiniz. Keyifli seyirler.

Kapatırken
Kendimce Düşünceler bülteninin her hafta Pazar sabahları yayınladığım yeni sayıları e-posta adresinize gelsin isterseniz, bültene ücretsiz abone olmak için aşağıya e-posta adresinizi yazmanız yeterli.
Bültenin hemen üst ve alt bölümlerinde yer alan kalp simgelerine tıklayarak beğenmeniz, bültenin altında yer alana yorum kısmından görüş bildirmeniz ve ilgileneceğini düşündüğünüz arkadaşlarınızla aşağıdaki butona tıklayarak bülteni paylaşmanız hem beni mutlu eder, hem de yazıların daha çok kişiyle buluşmasına destek vermiş olursunuz.
Not: Geçtiğimiz hafta Youthall’un düzenlediği Engineering Career Summit (Hibrit) etkinliğinde konuşmamı izleyen, paylaştıkları emojiler, yorumlar ve sorularla oturuma renk katan tüm arkadaşlarıma teşekkür ediyor ve selamlarımı gönderiyorum.
Görüşmek üzere, sevgiyle kalın 👋
İyi pazarlar, elinize sağlık Utku Bey.